- De Britse minister van Buitenlandse Zaken Liz Truss heeft een voorstel ingediend om de douanegrens tussen Noord-Ierland en de rest van het Verenigd Koninkrijk op te heffen.
- Daarmee legt ze een bom onder het Brexit-akkoord.
- Vicevoorzitter Maros Sefcovic van de Europese Commissie dreigt met juridische stappen als Londen vasthoudt aan de plannen.
- Lees ook: Houdt de handelsafspraak tussen de EU en het VK over Noord-Ierland stand, nu positie van Boris Johnson is verzwakt?
Het Verenigd Koninkrijk wil de handelsregels van het Noord-Ierse protocol aanpassen. Minister van Buitenlandse Zaken Liz Truss heeft een voorstel ingediend bij het parlement om de douanegrens tussen Groot-Brittannië en Noord-Ierland op te heffen. Het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie zijn al achttien maanden aan het onderhandelen over het protocol, maar de EU is niet bij dit voorstel betrokken.
Volgens het VK is dit een duurzame oplossing waarbij de belangrijkste problemen aangepakt worden, het goedevrijdagakkoord in stand blijft en de interne markt van de EU beschermd blijft. In de voorgestelde wet staat bijvoorbeeld dat door middel van verschillende kanalen een onderscheid kan worden gemaakt tussen goederen die binnen het Verenigd Koninkrijk verhandeld worden en goederen die aan de eisen van de Europese Unie moeten voldoen. Dat zou onnodige kosten en papierwerk schelen.
Bedrijven die goederen voor Noord-Ierland produceren zouden zelf mogen bepalen of ze aan de regels van het VK of de EU willen voldoen. Londen wil de bedrijven in Noord-Ierland dezelfde belastingverlagingen kunnen aanbieden als de bedrijven in de rest van het VK. Ten slotte willen de Britten dat handelsdisputen door een onafhankelijke rechtbank worden opgelost en niet door het Europees Hof.
Met de stappen legt Londen een bom onder het Brexit-akkoord. Dat werd door de regering van Boris Johnson zelf uitonderhandeld met de Europese Unie.
EU dreigt met juridische stappen
Brussel is dan ook niet blij met de eenzijdige acties van Londen. Maros Sefcovic, vicepresident van de Europese Commissie, heeft gedreigd met juridische stappen. Ook de Ierse regering is bang voor veel nieuwe onzekerheden en stijgende spanningen in Ierland en Noord-Ierland.
Het eenzijdig veranderen van bindende afspraken kan niet, zegt Sefcovic "met aanzienlijke bezorgdheid". Dat "schaadt het onderling vertrouwen". "De EU zal niet heronderhandelen over het protocol", onderstreept hij nog maar eens. Er is volgens hem geen werkbaar alternatief voor het "delicate evenwicht" dat na lange onderhandelingen voor Noord-Ierland is gevonden.
Brussel gaat daarom bekijken of het eerdere juridische stappen tegen Londen alsnog moet doorzetten. Die zogeheten inbreukprocedure legde de commissie vorig jaar stil, in de hoop een minnelijke oplossing te vinden, memoreert Sefcovic. Hij sluit niet uit nieuwe soortgelijke klachtenprocedures, die het Verenigd Koninkrijk voor de Europese rechter kunnen brengen en flinke boetes kunnen kosten, aan te spannen.
Sefcovic zinspeelt ook op tegenmaatregelen die de Britse handel kunnen treffen. Hij wijst erop dat het handelsakkoord tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk leunt op de brexitafspraken, die over Noord-Ierland inbegrepen. "Het besluit van de Britse regering van vandaag ondermijnt het vertrouwen dat nodig is voor de samenwerking" binnen dat akkoord, waarschuwt de Eurocommissaris.
Maar Brussel wil er nog altijd graag met Londen uitkomen, benadrukt Sefcovic. De EU heeft volgens hem steeds begrip opgebracht voor de moeilijkheden die de afspraken teweegbrengen en voorstellen gedaan om die te verhelpen. De commissie doet dan ook binnenkort haar plannen uit de doeken "voor een flexibele invoering van het protocol", want daar zou het genoeg ruimte voor bieden. De Eurocommissaris roept de Britse regering op "met ons samen te werken aan gezamenlijke oplossingen".